Maşın Yağları: Ümumi Məlumat və Əhəmiyyəti
Maşın Yağlarının Əsas Rolu
Maşın yağları , avtomobil mühərrikinin düzgün işləməsi və ömrünün uzadılması üçün vacibdir. Bu yağlar, mühərrikin hərəkət edən hissələri arasında sürtünməni azaltmaq, istiliyi yaymaq, təmizliyi təmin etmək və paslanma və korroziyanı önləmək üçün istifadə olunur.
Maşın Yağlarının Növləri
Maşın yağları müxtəlif növlərə ayrılır və hər biri fərqli xüsusiyyətlərə malikdir. Əsas yağ növləri aşağıdakılardır:
1. Mineral Yağlar
Mineral yağlar, xam neftdən distillə edilərək əldə edilən ənənəvi yağlardır. Onlar adətən daha ucuz və daha geniş yayılmışdır.
Üstünlüklər: Daha sərfəli qiymət, asan tapılma
Dezavantajlar: Daha tez dəyişdirilmə ehtiyacı, yüksək temperaturda stabil olmaması
2. Sintetik Yağlar
Sintetik yağlar, kimyəvi proseslərlə yaradılan və yüksək performanslı yağlardır. Onlar geniş temperatur aralığında daha yaxşı işləyir və daha uzunömürlüdür.
Üstünlüklər: Yüksək temperaturda stabillik, uzunömürlülük, daha yaxşı qoruma
Dezavantajlar: Daha yüksək qiymət
3. Yarı Sintetik Yağlar
Yarı sintetik yağlar, mineral və sintetik yağların qarışığından ibarətdir. Onlar, hər iki növün üstünlüklərini birləşdirir.
Üstünlüklər: Yaxşı qiymət-performans nisbəti, daha yaxşı qoruma və stabillik
Dezavantajlar: Tam sintetik yağlar qədər effektiv olmaması
Viskozite və SAE Reytinqi
Maşın yağları, viskozite və SAE (Society of Automotive Engineers) reytinqi ilə təsnif edilir. Viskozite, yağın axıcılıq dərəcəsini göstərir. SAE reytinqi isə yağın müxtəlif temperatur aralığında necə işlədiyini göstərir. Məsələn, SAE 10W-30:
10W: Yağın soyuq havada viskozitəsini göstərir (W = winter)
30: Yağın isti havada viskozitəsini göstərir
Maşın Yağlarının Seçimi
Düzgün yağ seçimi, mühərrikin performansını və ömrünü artırır. Yağ seçərkən aşağıdakı məqamlar nəzərə alınmalıdır:
İstehsalçı Tövsiyələri
Avtomobil istehsalçısının təlimat kitabçasında göstərilən yağ növü və viskozite dərəcəsi mütləq nəzərə alınmalıdır. Bu, mühərrikin optimal işləməsini təmin edir.
İstifadə Şəraiti
Avtomobilin istifadə şəraiti (şəhər içi, şəhərlərarası, ekstremal hava şəraitləri və s.) yağ seçimində mühüm rol oynayır. Məsələn, ekstremal şəraitlərdə sintetik yağlar daha uyğun ola bilər.
Mühərrikin Yaşı
Mühərrikin yaşı və ümumi vəziyyəti də yağ seçimində nəzərə alınmalıdır. Köhnə mühərriklərdə daha yüksək viskozitəli yağlar istifadə edilə bilər.
Maşın Yağlarının Tətbiqi və Baxımı
Yağ Dəyişdirilməsi
Maşın yağının müntəzəm olaraq dəyişdirilməsi mühərrikin uzunömürlülüyü və performansı üçün vacibdir. Yağ dəyişdirilmə intervalları avtomobil istehsalçısının təlimatlarına uyğun olmalıdır.
Yağ Filtri
Yağ filtri, yağın təmiz qalmasını və mühərrikin effektiv işləməsini təmin edir. Yağ dəyişdirildikdə yağ filtrinin də dəyişdirilməsi tövsiyə olunur.
Maşın Yağlarının Əlavə Funksiyaları
Soyutma
Maşın yağı, mühərrikin hərəkət edən hissələri arasında sürtünmə nəticəsində yaranan istiliyi yayır və mühərrikin soyumasına kömək edir.
Təmizlik
Maşın yağı, mühərrikin içindəki çirkləri və yığılmaları daşıyır və onları yağ filtrinə ötürür. Bu, mühərrikin təmiz qalmasını və effektiv işləməsini təmin edir.
Paslanma və Korroziya Qoruması
Maşın yağı, mühərrikin metal hissələrini paslanma və korroziyadan qorumaq üçün xüsusi əlavələrə malikdir. Bu, mühərrikin ömrünü uzadır və effektivliyini artırır.
Maşın yağları, avtomobil mühərrikinin düzgün işləməsi və uzunömürlülüyü üçün vacibdir. Düzgün yağ seçimi, müntəzəm yağ dəyişdirilməsi və filtrin dəyişdirilməsi mühərrikin performansını artırır və onun ömrünü uzadır. Avtomobil sahibləri, istehsalçı tövsiyələrini nəzərə alaraq və istifadəyə uyğun yağ seçərək, mühərrikin optimal işləməsini təmin edə bilərlər. Maşın yağları, həm də mühərrikin soyutma, təmizlik və qoruma funksiyalarını yerinə yetirərək, avtomobilin ümumi sağlamlığını qoruyur.